فایتون قطعه
معرفی انواع سیبک و علایم خرابی سیبک خودرو
سیبک چیست؟
سیستم تعلیق و جلوبندی خودرو دارای قطعات مهمی هست که در عملکرد مناسب خودرو تاثیر گذارند.یکی از این اجزا سیبک ها یا Ball Joint هستنند که دارای انواع مختلفی می باشد که در ادامه به توضیح وشرح وظیفه هر یک خواهیم پرداخت. ابتدا باید ببنیم خود قطعه سیبک چیست و از چه جنسی تشکیل شده و چونه ساخته می شود.
سیبک فرمان در همه خودرو ها یک شکل است.مثلا سیبک فرمان پراید، سیبک فرمان پژو206، سیبک فرمان سمند، سیبک فرمان تیبا ، سیبک فرمان پژو 405 و ... همه کروی شکل است که دارای دسته ای میباشد و از طریق این دسته در محل مناسب خود قرار میگیرد این قطعه کروی از جنس فلز مقاوم ساخته می شود و در محفظه ای از جنس فولاد مقاوم قرار دارد تا در برابر اصطحکاک ها مقاومت لازم را داشته باشد.
وظیفه اصلی این قطعه ایجاد حرکت روان برای چرخش چرخ‌ها حول یک محور است سیبک معمولا از یک طرف به طبق و از طرف دیگر به چرخ ها متصل هست. این قطعه اغلب در محور جلو و در سر طبق ها قرار می گیرد.
فرآیند تولید سیبک خودرو
سیبک ها در ایران دارای استاندارهای میباشد که دارای ثبت ملی و تایید موسسه استاندارد ایران می باشد که با روش آزمون 3390 و 3391 بررسی می شوند.
استاندارد 3390: در این استاندارد ویژگی هایی مانند ابعاد فیزیکی، نوع و جنس مواد و پرداخت ها، روان کاری، وضعیت درپوش‌های مانع گرد و غبار، نبودن پلیسه و داشتن سطح صیقلی مناسب و... کنترل می‌گردد.
استاندارد3391: در این استاندارد آزمون‌های ذیل برای اخذ مجوز استاندارد انجام می شود.
- آزمون مقاومت مفصل در برابر ضربه
- آزمون تنش تسلیم کروی
- آزمون بارکششی مفصل کروی
- آزمون گشتاور پیچشی و نوسانی اعمال شده بر مجموعه سیبک
- آزمون مقاومت دربرابر حرکت بادامکی مفصل نسبت به کاسه مفصل
- آزمون خستگی و حرارتی مجموعه سیبک
- آزمون مرحله 1- حداکثر بار ( بار )
- آزمون مقاومت مجموعه در برابر تورفتن و بیرون آمدن
- آزمون مرحله 2- آزمون طول عمر
- آزمون زاویه دار شدن مجموعه سیبک
مراحل تولید سیبک خودرو
تولید سیبک دارای مراحل پیچیده و گسترده ای است که در طی آن قطعات دیگر هم تولید می شود. معمولا تولید این قطعه به صورت سفارشی و مونتاژ صورت می گیرد.
۱-برش: در اولین مرحله مفتول ها و ورق ها مناسب با نوع سیبک برش داده می شوند
۲-پیش گرم کردن: بدنه های چپقی و طبق محورهای سیبک چینی و طبق که از مفتول ساخته می‌شوند جهت عملیات فورجینگ پیش گرم می شوند.
۳-فورجینگ: قطعات بعد از رسیدن به دمای مطلوب توسط چکش فرم می گیرند.
۴-آرایش دادن: اضافات و پلیسه هایی که از مرحله قبل باقی مانده به وسیله پرس ضربه ای پاک می شوند.
۵-گرده بری: پس از برش اولیه ورق‌ها عملیات گرده بری به وسیله پرس ضربه ای انجام می شود.
۶-نرماله کردن: پس از آرایش دادن قطعات بدنه ها جهت رسیدن به خواص مطلوب کریستال در کوره مخصوص نرماله میشود.
۷-سفت کاری: قطعات محورها تحت عملیات سخت کاری قرار می‌گیرند.
۸-بازگشت: بازگشت قطعات محورها پس از سخت کاری در کوره با مکانیزم هوا صورت میگیرد.
۹-تراشکاری: تراشکاری برای کلیه قطعات مفتول شامل بدنه‌ها و محورها صورت میگیرد.
۱۰-سخت کاری سطحی: قطعات محورها به لحاظ گشتاور قرار داشتن باید سخت کاری سطحی بشوند.
11-رینگ کوچک و بزرگ: پس از طی مراحل رینگ زنی، تنش زدایی و رنگ آمیزی تولید می‌گردند . یاتاقان نیز در پروسه تولید به روش تزریق پلاستیک متناسب با نوع سیبک تولید و آماده می‌گردد. گردگیر نیز پس از امتزاج کائوچو با دیگر افزودنی‌ها متناسب با نوع سیبک در پروسه طولانی و فنی تولید قطعات لاستیکی تولید می گردد.
۱۱-مونتاژ قطعات: به وسیله عملیات جازدن اجزا و نصب درپوش‌ها صورت میگیرد .
۱۲-بسته بندی: بسته بندی محصول در کارتن و جعبه‌های چوبی انجام میشود.
معرفی انواع سیبک خودرو
سیبک فرمان خودرو
سیستم تعلیق خودرو دارای قطعه ای مهم وکاربردی به نام سیبک فرمان می باشد این قطعه از یک سمت به طبق ها و از سمت دیگر به متعلقات چرخ های خودرو متصل می شود.
بطور کلی دو نوع سیبک فرمان وجود دارد ، نوع اول loaded با تحمل وزن برای خودرو هایی که دارای دیفرانسیل عقب هستند استفاده می شود نوع follower بر خلاف نووع قبلی هیچ وزنی از خودرو را تحمل نمی کند.
همانطور که گفته شد سیبک فرمان در همه خودرو ها یک شکل است.مثلا سیبک فرمان پراید، سیبک فرمان پژو206، سیبک فرمان سمند، سیبک فرمان تیبا ، سیبک فرمان پژو 405 و ... کروی شکل است و وظیفه اصلی این قطعه ایجاد حرکت روان برای چرخش چرخ‌ها حول یک محور است سیبک معمولا از یک طرف به طبق و از طرف دیگر به چرخ ها متصل هست. این قطعه اغلب در محور جلو و در سر طبق ها قرار می گیرد.
وظیفه دیگر سیبک فرمان سیبک فرمان حرکت روان چرخ ها، کنترل هدایت خودرو، اتصال چرخ ها به سیستم تعلیق و جلوگیری از ضربه و ارتعاشات به قسمت جلویی و کابین خودرو می باشد این قطعه باعث چرخش چند محور مجزا، به صورت هم زمان میشود.
زمان چرخاندن فرمان، حرکت فرمان از طریق سیبک به چرخ‌ها منتقل شده و چرخ‌ها نیز در همان جهت حرکت خواهند نمود به بیان ساده تر فرمان را به هر سمت حرکت دهید سیبک فرمان باعث میشود لاستیک ها هم به همان جهت به حرکت دربیایند.
حرکت نرم و روان خودرو به عوامل مختلفی بستگی دارد که یکی از این موارد وجود سیبک مناسب می باشد. به این صورت که در دست‌اندازها و جاده‌های ناهموارو پستی بلندی های مسیر تا حدودی ارتعاشات را جذب میکند و مانع ازرسیدن آن به داخل کابین میشود و اجازه هدایت خودرو را فراهم می کند.خرابی سیبک یکی از مهم ترین دلایل ایجاد لرزش و ضربه در فرمان است.
سیبک طبق خودرو
طبق قطعه ی از جنس فلز مقاوم است و ظاهری شبیه به A دارد که اتصال شاسی به سیستم تعلیق را فراهم می کند طبق ها دارای سه اتصال مهم هستند .از قسمت درونی به توسط بوش لاستیکی و بوش فلزی به شاسی متصل می شود قسمت بیرونی آن توسط سیبک به سگدست متصل می شود. و از قسمت وسط به میل موجگیر متصل می شود.
سیبک بغل شاسی خودرو
سیبک بغل شاسی مانند تکیه گاهی عمل می کند و باعث حفظ تعادل خودرو می شود این قطعه از یک سر به سیبک تعادل و از سمت دیگر به خاری جعبه فرمان وصل می شود. به طور کلی سیبک بغل شاسی جلوبندی را به بدنه وصل می کند. همچنین این قطعه باعث نرم شدن فرمان و از بین رفتن لرزش ماشین می شود.
سیبک مفصلی یا سیبک قرقری
سیبک مفصلی یا سیبک قرقری دارای دو مدل معمولی و هیدرولیک می باشد این قطعه جعبه فرمان را به سیبک متصل میکند که باعث منسجم شدن جعبه فرمان می گردد
سیبک مفصلی همچنین در میزان تعادل خودرو در پیچ ها، عبور از دست انداز و چاله ها و ناهمواری ها، جذب لرزش های اضافی ، تاثیر پذیری لاستیک ها مطابق با حرکت فرمان به چپ و راست و ... می باشد.
سیبک تعادل یا میل موجگیر
سیبک تعادل یا میل موجگیر یا میله ضد غلتش بخشی از سیستم تعلیق خودرو است که به دلیل حالت فنری بودنش موجگیر محسوب می شود و دارای شکل U است و از دو قسمت به بدنه خودرو و سیستم تعلیق متصل می شود که وظیفه آن حفظ تعادل خودرو است.
به کارگیری سیبک تعادل با دو بوش در دو سر آن باعث کاهش صدا می شود. این قطعه بین دو چرخ در میان دسته ای از لاستیک های تعادل قرار میگیرد. سیبک تعادل دارای دو وظیفه مهم و اساسی می باشد.
1- هنگام عبور از دست انداز یا افتادن در چاله یکی از تایر ها بالاتر از دیگری قرار می گیرد و از حالت بالانس خارج می شود که باعث می شود خودرو در یک مسیر طولی بچرخد که به این عمل رول شدن می گویند.
وظیفه اصلی میل موجگیرجلوگیری از این حالت می باشد.میله ضد غلتش با چرخیدن خود از جابجایی سیستم تعلیق جلوگیری می کند ونیروی حاصل را به تایر و سیستم تعلیق منتقل می کند که باعث می شود سرنشینان ناراحتی کمتری احساس کنند.
2-در هنگام دور زدن وگذشتن از پیچ های تند فشار و نیروی تایر هایی که به سمت پیچ متمایل هستند بیشتر می شود و نیروی تایر هایی که در جهت مخالف پیچ قرار دارند کمتر می شوند. برای مثال وقتی از پیچی که در سمت راست جاده قرار دارد می گذرید فشار بر لاستیک جلو سمت راست بیشتر می شود.در این حال میل موجگیر با پخش کردن این نیرو مانع از جدا شدن لاستیک داخل پیچ از زمین می شود و در نتیجه خودرو در حالت پایدار به مسیر خود ادامه می دهد.
سیبک زیر اکسل یا سیبک زیر کمک
سیبک زیر اکسل یا همان سیبک زیر کمک هم در سیستم تعلیق و در زیر اکسل نصب میشود و یکی از مهمترین سیبک ها در سیستم جلوبندی محسوب می شود.
در سیستم جلوبندی خودرو سیبک زیر اکسل همانند استخوان زانو عمل می کند و وظیفه اتصال سیستم تعلیق یا همان کمک فنر به بدنه خودرو را از طریق طبق های چپ و راست را برعهده دارد.
فشار ها و ارتعاشاتی که از طریق زمین به لاستیک و از طرق لاستیک ها به جلوبندی خودرو وارد می شود، ابتدا از طریق سیبک زیر اکسل جذب می شود. می توان گفت این قطعه بیشترین ضربه و فشار های کششی را تحمل می کند. این قطعه این ضربه ها را به بوش لبه دار و بوش طبق و سپس به بوش جناقی انتقال می دهد.
دلیل خرابی سیبک خودروها
این قطعه در اثر ضربات شدید در تصادفات یا عبور از مسیرهای ناهموار دچار لهیدگی و حتی شکستگی شود. به علاوه این قطعه در معرض خوردگی و زنگ زدگی نیز قرار دارد و در اثر کارکرد به مدت طولانی و قرار گرفتن تحت فشار می تواند دچار سایش و لقی نیز گردد.
هرزشدن مهره و یا خرابی رزوه پیچ سیبک، پارگی گردگیر و نفوذ گرد وغبار به داخل سیبک نیز از اتفاقاتی هستند که ممکن است برای این قطعه رخ دهد.
علائم خرابی سیبک خودرو
تا به اینجا متوجه شدیم که سیبک این قطعه ی مهم و کاربردی فشار و ضربه های زیادی را تحمل می کند بنابراین آلیاژ و جنس به کار رفته در این قطعه در طول عمر و عملکرد صحیح آن بسیار تاثیر گذار است.
خرابی این قطعه باعث افزایش فرسودگی سایر قطعات سیستم فرمان و ساییده شدن تایرهای جلویی، کاهش فرمان پذیری خودرو، لقی یا کشیدگی و یا سفت شدن بیش از حد فرمان و یا برنگشتن فرمان به حالت صاف و مستقیم بعد از عبور از پیچ ها
صدای نامعقول در هنگام عبور از دست انداز و لرزش فرمان در زمان حرکت یا پیچیدن خودرو از دیگر علائم خرابی سیبک فرمان است.
نکاتی که باید در مورد سیبک ها رعایت کرد
سرویس کردن به موقع جلوبندی ماشین و سرویس گیربکس خودرو جهت جلوگیری از لرزش های غیر طبیعی خودرو
تنظیم و سرویس چرخ ها و تعویض وبالانس گیری های به موقع لاستیک های خودرو
قطعاتی مانند بوش پلاستیکی، بوش فلزی و سیبک فرمان را به موقع تعویض نمایید.
سرویس به موقع وچک کردن قطعاتی مانند کمک فنر، لنت ترمز، را فراموش نکنید.
در ناهمواری ها و دست اندازها به صورت اصولی رانندگی کنید.
بصورت ناگهانی پای خود را بر روی پدال گاز فشار ندهید و بصورت ناگهانی ترمز نگیرید ابتدا سرعت را کم کنید و به آرامی پدال ترمز را بفشارید.
نظر خود را بنویسید